Opmerking voor de redactie: onderstaande informatie is zeer uitgebreid. Mijn voorstel is om de informatie in het tijdschrift zelf tot het noodzakelijke te beperken, ten gunste van de hoofdtekst en de fotografie. De uitgebreide informatie zou dan opgenomen kunnen worden op een aan het tijdschrift gekoppelde website, als aanvullende service voor abonnees.

Met elke reportage wordt een kaart meegeleverd, waarop de belangrijkste locaties en de eventuele route zijn aangegeven.

Ligging

De Vermilion Cliffs Wilderness Area (VCWA), die Paria Canyon, Buckskin Gulch, Coyote Buttes en The Wave omvat, staat zelden op autokaarten. Het ligt deels in Arizona, deels in Utah. Het rangerstation, waar permits, routebeschrijvingen en gidsen verkrijgbaar zijn, vind je op het punt waar Route 89 de Paria River kruist. Het ligt net in Utah, dus hou qua openingsuren rekening met je foutlopende horloge als je uit Arizona komt! Utah heeft zomertijd en daardoor is het er 's zomers een uur later.

Visum

EU-inwoners hebben voor een verblijf korter dan 90 dagen geen visum nodig. Wel moet je in het bezit zijn van een retourticket naar de VS.

Bereikbaarheid

Vliegvelden: Las Vegas of Salt Lake City. Verder ontbreekt het openbaar vervoer. Dit is het leegste stuk van de VS, met woestijnen waar de temperatuur 's zomers tot 50 graden op kan lopen. Liften raden we dan ook af.

Autohuur

Het beste kun je een auto huren, ook omdat je daarmee altijd een basiskamp hebt, waar een voorraad eten, water en medicijnen op je wacht. Dat het best gemotoriseerde land ter wereld zo'n doolhof biedt aan voorwaarden, verzekeringen, kleine lettertjes, noodzakelijke weetjes en prijsverschillen is verbazingwekkend. Hoe dan ook, regel 1 is: zonder creditcard loopt niets. Regel 2: boek de huurauto samen met je vliegticket. Scheelt honderden dollars. Zoek de beste combinatie van beide en bekijk 'supergoedkope' aanbiedingen van één van die twee kritisch. De belangrijke kleine lettertjes van de autohuur staan niet op de site van de vliegmaatschappij, maar op die van de verhuurder, en dan niet de landelijke site maar die van de plaatselijke vestiging waar de ticketaanbieder mee werkt. Aanbiedingen en samenwerkingsverbanden veranderen voortdurend; hou rekening met een dag webresearch.

Zoek een huurcontract waarbij de extra driver gratis is (meestal niet het geval). Geef je 'bijrijder' altijd op, anders ben je onverzekerd als deze rijdt.

Belangrijk twistpunt: neem je wél of níet een LIS of ALI (Liability Insurance Supplement/Additional Liability Insurance)? Twee namen voor hetzelfde: een uitgebreidere WA-verzekering. Er zit al een WA-verzekering in het 'standaard pakket', maar de verhuurder zal je dolgraag het 'gold pakket', plus allerlei aanvullende verzekeringen willen verkopen. Hoe nuttig dit ook mag wezen in een Amerikaanse stadsjungle vol gewiekste star lawyers, in woestijngebieden als het Colorado Plateau is zo'n juridisch pantser overdreven. Bovendien rijden Amerikanen, in tegenstelling tot hun filmhelden, heel veilig. Rij als een Amerikaan en beperk je tot het standaardpakket, dan ben je de helft goedkoper uit!

Nog enkele adviezen: als je de auto voor drie weken huurt, lever hem dan ook na drie weken in. Langer wegblijven kan, maar het bijkomende dagtarief is astronomisch.

Van sommige verhuurders mag je niet van het asfalt af. Niet over praten, toch doen (kan niet anders) en voor inleveren even door de wasstraat.

Bijna alle verhuurmaatschappijen verhuren de auto pas één dag na aankomst, uit vrees voor ongelukken door jetlag of slaaptekort. Dat betekent overnachten vlakbij het vliegveld. Boek de kamer ruim vooraf (creditcard nodig), want bijvoorbeeld in Las Vegas op de bonnefooi een hotelkamer vinden is gekkenwerk.

Permits

Permits regel je op de website: http://www.az.blm.gov/paria, opnieuw via creditcard. Voor een dagwandeling in de Paria Canyon of de Buckskin Gulch heb je geen permit nodig, daarvoor moet je je bij de trailhead inschrijven en $ 5 pppd betalen (zorg dat je het geld contant bij je hebt!). Voor overnachtingen moet je wel een permit bestellen.

Net als voor Coyote Buttes North (er is ook nog een South) zijn permits schaars: twintig per dag. Er is maar één oplossing: vier maanden van te voren regelen en snel reageren: alle permits voor een maand kunnen binnen 5 minuten vergeven zijn nadat de permit-jacht geopend is! Dus lees de instructies. En de waardevolle tips op de site van Karsten Rau (zie adressen).

Als er op de dag van je Buckskin Gulch 'overnight permit' regen dreigt, wat de kloof levensgevaarlijk maakt, heb je pech; je permit verschuift niet naar de volgende dag. Bedenk vooraf alternatieve dagtochten.

Natuurbescherming

De zandsteenformaties in Coyote Buttes zijn broos. The Wave is imposant genoeg voor bezoekersaantallen als bij de Grand Canyon of de Taj Mahal, maar kan deze absoluut niet aan. Daarom worden er zo weinig permits afgegeven. En al ben je één van de twintig dagelijkse bezoekers, ook jouw bergschoenen brengen schade. Doe als de Indianen die hier ooit leefden. Die hebben de bizarre zandsteenarchitectuur, kwetsbaar resultaat van tienduizenden jaren erosie, onaangeroerd gelaten.

Gevaren en maatregelen

Denk niet licht over flash flood-gevaar in de Buckskin Gulch en The Narrows van de Paria Canyon. Vraag de weersvoorspelling bij het rangerstation direct voor je vertrekt. Lukt dat niet en zie je in juli, augustus of september ook maar één wolkje aan de hemel, vertrek dan niet. Er zijn redelijk wat buitensporters omgekomen in Buckskin Gulch.

Ga niet op pad zonder stok. In de Paria Canyon (vooral in The Narrows) komt drijfzand voor. Bovendien is het water troebel en zeer wisselend van diepte. Neem ook een touw mee. Handig om bij de Boulder Jam rugzakken op te hijsen of neer te laten.

Gebrek aan drinkwater is de meest voorkomende oorzaak van ongelukken in de backcountry. Neem in oktober minimaal twee liter drinkwater pppd mee, in hoogzomer vier. Als je natuurwater gebruikt (enkele bronnen bij de samenvloeiing van Buckskin en Paria, vaak droog, informeren!) filter het dan altijd, al is het maar voor tandenpoetsen: eerst met een schone zakdoek (anders zijn de waterfilters direct onbruikbaar) en dan met filters die ook virussen tegenhouden, en/of kook het. Drinkwater vindt je bij het rangerstation. Het handigst vervoer je het in opvouwbare watercontainers. Zorg ook voor volle jerrycans in de auto.

Samenvattend: als je meerdaags gaat lopen en het grootste deel van het gewicht in je rugzak bestaat niet uit drinkwater, dan is er iets mis!

Beste tijd

Oktober, voor het hele Colorado Plateau. De zomerse onweersbuien (tot half september) zijn dan voorbij en daarmee de meeste kans op 'flash floods'. De temperatuur is overdag 20-25 graden, 's nachts kan het al licht vriezen. April, mei en juni zijn ook geschikt. Vermijd juli en absoluut augustus, met in beide rivieren gemiddeld elke week een flash flood en grote hitte, waardoor het gewicht aan benodigd drinkwater t.o.v. april, mei en oktober verdubbelt.

Overnachten

Whitehouse Campground nabij het rangerstation biedt de hoogste vorm van luxe op de route: een WC (zonder water). Verder moet je wildkamperen (permit nodig), NOOIT in een smal deel van de canyon en NOOIT nabij het water. Afval en toiletpapier weer meenemen (papier vergaat niet in de woestijn) en poep begraven. Geschikte plekken voor wildkamperen vind je op internet.

Eten en drinken

Niet ver van het rangerstation richting Kanab ligt de 'Paria Canyon Guest Ranch' (website: http://www.pariacampground.com). De 'locals' zien er van kleren tot haardracht perfect jaren '70 uit; zijn ze nu retro-hip of lopen ze 30 jaar achter? 'Locals' zijn hier overigens mensen die zo'n 75 kilometer in hun pickups en terreinwagens rijden voor een biertje. Het is er gezellig, met heerlijk 'homecooked' eten, bijscheppen zoveel je wilt. Je kunt er slapen, kamperen en gidsen en buitensportspullen kopen. Een TV of computer hebben ze niet; hun e-mail halen ze 20 kilometer verderop.

Kaarten en gidsen

Favoriet: kaartje/gidsje Hiker's Guide to Paria Canyon ($ 8 bij rangerstation), daarin ook de Buckskin Gulch. Het enige zinnige kaartje met de route naar The Wave vind je op internet (zie adressen). Aanvullende praktische informatie vind je sowieso op het web, niet in wandelgidsen. Voor tochten in de ruimere omgeving: Falcon Guide Hiking Grand Staircase-Escalante & the Glen Canyon Region ($ 14,95 ter plekke, £ 8,35 bij Amazon.co.uk). Onderweg met de auto: Lonely Planet Travel Survival Kit 'Southwest' (Arizona, New Mexico, Utah) (£ 11,99 bij Amazon.co.uk). Het mooiste fotoboek van de regio vind ik Stone Canyons of the Colorado Plateau (uitgeverij Harry Abrams, £ 12,95 bij Amazon.co.uk) met foto's van Jack Dykinga en een intro van Robert Redford. Dit boek deed veel overtuigingswerk tijdens een politieke strijd die uiteindelijk leidde tot de oprichting van het Grand Staircase-Escalante National Monument door president Clinton. Een wijze en tijdige stap, want Bush jr. zou zonder meer de mijnbouwlobby zijn zin hebben gegeven. Nu vormt dit National Monument het grootste stiltegebied van de VS en een essentiële schakel tussen kleinere beschermde gebieden zoals Bryce, de Grand Canyon en het Vermillions Cliffs Wilderness Area. Een goed boek over dit gebied is Heart of the Desert Wild (Grand Staircase-Escalante National Monument), uitgever Bryce Canyon Natural History Association ($ 24,95 bij rangerstation).

Nuttige adressen

Alles loopt via internet. De officiële site waar je permits moet regelen en veel informatie kunt vinden is http://www.az.blm.gov/paria ). Zeer praktisch is de Duitse site van Karsten Rau: www.karsten-rau.de. Aankomend op deze site moet je deze links volgen: Nordamerika > USA > Coyote Buttes/Paria Canyon. Een kaartje met de route door Coyote Buttes North naar de Wave vind je op http://www.dankat.com/swhikes/maps/wave.htm. Verder kun je het best 'Paria Canyon', 'Buckskin Gulch' en 'Coyote Buttes' intypen in zoekmachines als www.google.com. Genoeg informatie voor dagen voorpret.